در ماهاه های گذشته نوعی آگاه سازی به افکار عمومی در خصوص جشنواره بقراط و جایزه ارایه شده به سازمان بهزیستی صورت گرفت . در این پست نیز نوعی آگاه سازی در خصوص اقدام سازمان بهزیستی برای اخذ استاندارد ایزو 14000 در سال 1392، بشرح زیر صورت می پذیرد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بهزیستی کشور، در برگزاری هشتمین همایش بین‌المللی مدیریت سبز که با حضور تعدادی از سفیران خارجی مقیم تهران و رییس بنیاد جهانی انرژی در مرکز همایش برج میلاد برگزار شد، سازمان بهزیستی کشور در راستای اجرای ماده 190 قانون برنامه پنجم توسعه کشور جمهوری اسلامی ایران، با تأیید اتحادیه اروپا موفق به اخذ گواهینامه ایزو 14000 دفتر کار سبز با سطح نقره شد.

یادآوری می‌شود، توسعه پیش‌فرض‌های نوین مدیریت در سطح ملی برای دستیابی به اهداف متعالی کشور، تداوم فرآیند تربیت کارشناسان و مدیران با پیش‌فرض‌های نوین مدیریتی، ارائه مدل‌ها و سیستم‌های نوین مدیریت و ایجاد هم‌زبانی و نزدیکی مدیران و کارشناسان عملیاتی و ستادی برای ارائه خدماتی برتر به جامعه محورهای برگزاری این همایش بوده است(برگرفته از سایت بهزیستی کشور در تاریخ 9/11/92).

به منظور درک بهتر موضوع توسط خوانندگان و کارشناسان و مدیران محترم، در چند گام متوالی اقدام به تشریح استاندارد 14000 ، ماده 190 قانون برنامه پنجم توسعه و در نهایت بنیاد جهانی انرژی می گردد.

* ایزو 14000 و زیر مجموعه آن چیستند( تعریف و مفاهیم):

ایزو 14000 (ISO 14000) مجموعه ای از استاندارد های بین المللی (ISO) درباره مدیریت محیط زیست بوده و این استاندارد، چهارچوب مناسب برای توسعه یک سیستم مدیریت محیط زیست و برنامه های رسیدگی به آن را در اختیار ما می قرار می دهد . دانشنامه آزاد ویکی پدیا بیان می دارد که ایزو 14000 در ارتباط با مدیریت محیطی است و برای کمک به شرکت و یا موسسه در به حداقل رساندن نارسایی‌ها و صدمات وارده به محیط ( مانند ایجاد تغییرات آب و هوایی مضر، آلوده سازی آب و خاک و هوا) با در نظر داشتن قوانین رسمی دولت‌ها و قوانین جهانی در رابطه با حفظ محیط زیست می‌باشد. از طرف دیگر ، امروزه مبحث مدیریت محیط زیست به دلایل عدیده همانند رشد شدید جمعیت انسانی ، رشد فزاینده آلودگی های زیست محیطی ، تخریب و کاهش منابع طبیعی ، فقدان آب و غذای کافی ، فقر و فقرزایی جهانی ، مصرف و مصرف زایی ، مطرح شدن مقوله توسعه پایدار و غیره ، ابعاد فرا ملیتی یافته و از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است .لذا ، خانواده استانداردهای ایزو 14000 از سال 1996 مورد توجه جدی قرار گرفته و گوناگونی ویژه ای پذیرفته اند. برخی از استانداردهای اصلی آن عبارتند از:

ایزو 14001 (این استاندارد به منظور ایجاد توازن بین دو هدف حفظ سود آوری و کاهش اثرات زیست محیطی، طراحی شده است . این بدان معناست که سازمان می تواند جنبه هایی از حرفه خود را که بر روی محیط زیست تاثیر می گذارند شناسایی نموده و از قوانینی که مربوط به مشاغل و وظایف سازمان می شود ، اطلاع حاصل کند. قدم بعدی هدف گذاری برای پیشرفت و مدیریت برنامه ها برای دستیابی به آن به همراه بررسی منظم وضعیت می باشد.)، ایزو 14004 (این استاندارد راهنمایی برای ایزو 14001 بوده و در آن، شرایط و الزامات و جزئیات ایزو 14001 مورد بررسی قرار گرفته ‌است. این راهنمایی‌ها، برای الزامات چگونگی مدیریت محیطی و همچنین بررسی و کنترل عملیات محیطی، به کار می‌رود) ، از دیگر شاخه های این استاندارد می توان به سری ایزو 14020(برچسب‌های محیطی) ، ایزو 14030(پرداختن به بحث بررسی نتایج و عواقب تولید محصولات) ،ایزو 14031(ارزیابی شرایط محیطی) ، سری ایزو 14040 یعنی ایزو 14040 تا 14044(ارزیابی چرخه حیات که به بحث در مورد زمینه‌های مدیریت محیطی می‌پردازد) ، ایزو 14050(واژه نامه و تعاریف) ، ایزو 14062( به بحث درباره ایجاد بهبود در محیط می‌پردازد) ، ایزو 14063(این ایزو به ایزو 14020 الحاق شده و درباره عواقب و تاثیرات محیطی می‌پردازد)،ایزو 14064 شماره یک سال 2006(مربوط به گازهای گلخانه‌ای - تعارف و راهنماهایی برای دفع و نابودی گازهای گلخانه‌ای ارائه می‌دهد) ، ایزو 14064 شماره دو سال 2006(مربوط به گازهای گلخانه‌ای) ، ایزو 14064 شماره سه سال 2006(مربوط به گازهای گلخانه‌ای - مربوط به راهنمایی‌هایی در زمینه ارزیابی و تشخیص اظهارنامه گازهای گلخانه‌ای) ، ایزو 19011(این ایزو به تبیین قوانین ممیزی برای هر دو نوع ایزو 14000 و 9000 می‌پردازد. این ایزو جایگزین ایزو 14001 شده‌است) و غیره .

برخی از مهمترین مزایا و اهمیت استاندارد سیستم مدیریت زیست محیطی ایزو 14001عبارتند از: اطمینان از حفاظت محیط زیست « در سطح محلی، ملی، منطقه ای وجهانی » ، بهبود روش های مدیریت، به ویژه ترویج و ترغیب فعالیت مدیریت محیط زیست و بهبود ارتباط برون و درون سازمانی، ایجاد اعتبار و مقبولیت بدلیل ورود به سیستم های مدیریت زیست محیطی در سطح جهانی توافق ، کاهش مصرف منابع طبیعی و مواد اولیه ، کاهش مصرف انرژی ، کاهش ضایعات و پسماندها و استفاده از روش های بازیافت ، افزایش رعایت مقررات و قوانین زیست محیطی ، آمادگی و واکنش در وضعیت اضطراری ، کاهش شکایات، جریمه ها و مجازات ها ، حذف دوباره کاری ها ،ارتقاء بهره وری به دلیل استفاده از منابع انسانی، طبیعی، اقتصادی و بازدهی کالا و خدمات ، بهبود ایمنی و بهداشت ، بهبود کیفیت محیط زیست طبیعی و انسانی و حصول به توسعه پایدار . شرکت ها و انجمن هایی که در آن ایزو 14001 کاربرد دارد را می توان بشکل خلاصه شامل موارد زیر دانست :

-          شرکت های کوچک و شرکت های بزرگ چند ملیتی

-         تجارت هایی که ریسک کار آن ها بالاست

-         صنایع تولید، پردازش و خدماتی از جمله دولت های محلی

-         تمام بخش های خصوصی و دولتی صنعتی

-         تولید کنندگان تجهیزات اصلی و تامین کنندگان آن ها

پس از آشنایی با استانداردهای زیست محیطی، نوبت به آشنایی با ماده 190 قانون برنامه پنجم توسعه می رسد.

* ماده 190 قانون برنامه پنجم توسعه کشور چه می گوید:

ماده 190 قانون برنامه پنجم توسعه بیان می دارد که : کلیه دستگاه های اجرائی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موظفند جهت کاهش اعتـبارات هزینه‌ای دولت، اعمال سیاست های مصرف بهینه منابع پایه و محیط زیست برای اجرای برنامه مدیریت سبز شامل مدیریت مصرف انرژی، آب، مواد اولیه و تجهیزات (شامل کاغذ)، کاهش مواد زائد جامد و بازیافت آنها (در ساختمان ها و وسایط نقلیه) طبق آئین‌نامه‌ای که توسط سازمان حفاظت محیط زیست و معاونت با همکاری دستگاه های ذی‌ربط تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید اقدام نمایند.

آیین‌نامه اجرایی ماده (190) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در ماده دوم خود، بیان می دارد: دستگاه های اجرایی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موظفند اقدامات زیر را برای تحقق اهداف برنامه مدیریت سبز انجام دهند: الف) اطلاع‌رسانی و ارتقای آموزش کارکنان در زمینه برنامه مدیریت سبز ،ب )بهینه‌سازی مصرف انواع حامل‌های انرژی ، ج ) بهینه‌سازی مصرف آب ، د)کاهش مصرف کاغذ با توجه به نوع فعالیت دستگاه ها و مؤسسات ، هـ )مصرف بهینه مواد اولیه، مواد مصرفی و تجهیزات ، و) کاهش تولید پسماند از طریق بهره‌گیری از فناوری‌های مناسب و افزایش بهره‌وری ، ز) بهبود نظام تعمیر و نگهداری وسایل و تجهیزات به جای تعویض ، ح ) بازیافت ضایعات، تصفیه و بازچرخانی آب با سیستم‌های مناسب ، ط ) استفاده از فناوری‌های پاک و سازگار با محیط زیست ، ی) کاربرد مواد مصرفی سازگار با محیط زیست ، ک ) مدیریت پسماندهای جامد با تأکید بر تفکیک از مبداء.

همانگونه که ملاحظه می شود ، آیین نامه مذکور در شش ماده تدوین شده و هیچ کجای آیین نامه اشاره ای به اخذ گواهینامه ایزو توسط یک دستگاه دولتی ندارد و اصولا اخذ چنین گواهینامه هایی مخصوص شرکت ها ( عمدتا خصوصی) می باشد.

* جایزه بنیاد جهانی انرژی چیست ؟

جوایز جهانی انرژی (یا جوایز جهانی برای توسعه پایدار) توسط بنیاد جهانی انرژی به طور سالانه اعطا می شود. هدف از این کار به رسمیت شناختن پروژه هایی است که «استفاده دقیق و مقرون به صرفه از منابع و به کارگیری منابع انرژی جایگزین» را ارائه داده اند. برندگان این جوایز در یکی از مقوله های زمین، آتش، آب، هوا و جوانان، توسط پنلی از اعضای سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد، بانک جهانی و شورای انرژی های تجدید پذیر اروپا انتخاب می شوند.

نظر وبلاگ در خصوص مطالب فوق(وبلاگ حاضر تابع قوانین رسمی کشور و معتقد به رعایت اخلاق حرفه ای بوده و قصد توهین یا هجمه بر هیچ فرد ، گروه و یا سازمانی را نداشته و حق سازمان بهزیستی و هر ذی نفع حقیقی و حقوقی دیگری برای ارسال جوابیه و ارایه هرگونه توضیح مستند با در نظر گیری قوانین و رعایت اصول اخلاقی محفوظ است . انتخاب و تشریح اخبار خاص نیز در راستای اصلاح انحرافات ، کج روی ها، کاستی های احتمالی و موارد همانند صورت پذیرفته و توسعه و تقویت حوزه بهزیستی و خدمات رسانی و خدمات گیری حرفه ای ، مد نظر دست اندرکاران وبلاگ می باشد ):  

 بر اساس توضیحات ارایه شده ، خواهشمندیم سازمان بهزیستی بفرمایند که جایگاه قانونی و اولویت برنامه ای اخذ استاندارد ایزو 14000 ، چه بوده است؟ هزینه اخذ استاندارد و نشست برگزار شده چقدر بوده است؟ نا شرکت پیمانکار یا فرد حقیقی که با آن اقدام به انعقاد قرارداد شده چه می باشد؟

ضمنا در آیین‌نامه اجرایی ماده (190) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در ماده دوم ، بیان شده: دستگاه های اجرایی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موظفند اقدامات زیر را برای تحقق اهداف برنامه مدیریت سبز انجام دهند: الف) اطلاع‌رسانی و ارتقای آموزش کارکنان در زمینه برنامه مدیریت سبز ،ب )بهینه‌سازی مصرف انواع حامل‌های انرژی ، ج ) بهینه‌سازی مصرف آب ، د)کاهش مصرف کاغذ با توجه به نوع فعالیت دستگاه ها و مؤسسات ، هـ )مصرف بهینه مواد اولیه، مواد مصرفی و تجهیزات ، و) کاهش تولید پسماند از طریق بهره‌گیری از فناوری‌های مناسب و افزایش بهره‌وری ، ز) بهبود نظام تعمیر و نگهداری وسایل و تجهیزات به جای تعویض ، ح ) بازیافت ضایعات، تصفیه و بازچرخانی آب با سیستم‌های مناسب ، ط ) استفاده از فناوری‌های پاک و سازگار با محیط زیست ، ی) کاربرد مواد مصرفی سازگار با محیط زیست ، ک ) مدیریت پسماندهای جامد با تأکید بر تفکیک از مبداء.

بهزیستی کدامیک از وظایف یازده گانه را انجام داده و می دهد؟ آیا این وظایف در کلیه سطوح سازمان بهزیستی شامل ستاد ، استان ها و ادارات شهرستانی انجام می شود یا تنها مربوط به ساختمان پارک شهر است؟ اگر ناظر یا ارباب رجوع سازمان گزارشی مبنی بر عدم اجرای بندهای یازده گانه ارایه کرد، بهزیستی چه جوابی دارد ؟ و .....

آقای دکتر هاشمی عزیز ، شو بس است . وظایف یازده گانه را آیا واقعا مدیران و کارشناسان ساختمان اصلی بهزیستی یعنی ساختمان شهید فیاض بخش، انجام می دهند؟ بیایید با هم مروری مجدد داشته باشیم:

الف) اطلاع‌رسانی و ارتقای آموزش کارکنان در زمینه برنامه مدیریت سبز – آیا انجام شده چقدر و کجا؟

ب)بهینه‌سازی مصرف انواع حامل‌های انرژی – بهینه سازی مصرف سه شاخص ساختمانی ، تاسیساتی و انسانی دارد، چقدر و کجا ؟

ج) بهینه‌سازی مصرف آب – ایضا

د)کاهش مصرف کاغذ با توجه به نوع فعالیت دستگاه ها و مؤسسات – چقدر و کجا و به چه شیوه ای( شاید ما درس بگیریم و خودمان را اصلاح کنیم).؟

هـ )مصرف بهینه مواد اولیه، مواد مصرفی و تجهیزات – به چه روش، چه اندازه و کجا؟

و) کاهش تولید پسماند از طریق بهره‌گیری از فناوری‌های مناسب و افزایش بهره‌وری – چقدر و کجا؟

ز) بهبود نظام تعمیر و نگهداری وسایل و تجهیزات به جای تعویض – چقدر و کجا؟

ح ) بازیافت ضایعات، تصفیه و بازچرخانی آب با سیستم‌های مناسب – چقدر و کجا؟

ط) استفاده از فناوری‌های پاک و سازگار با محیط زیست – نام ببرید؟

ی) کاربرد مواد مصرفی سازگار با محیط زیست – نام ببرید؟

ک ) مدیریت پسماندهای جامد با تأکید بر تفکیک از مبداء – کی و چگونه؟

برای پاسخ قانع کننده ، منتظر بوده و می باشیم؟       یا علی