نظرات ياداشت حاجي فيروز - بهزيستي و دولت تدبير و اميد

+ ندا

در نمايش هاي روحوضي، آدمي وجود دارد به نام حاجي فيروز. حاجي فيروز رو حوضي، بر خلاف حاجي فيروز نوروزي، تاجر شکم گنده و پولداري است که نه صورت خود را سياه مي کند و نه لباس سرخ مي پوشد و نه کلاه سرخ بر سر مي نهد. حاجي فيروز روحوضي درست نقطه ي مقابل حاجي فيروز نوروزي است. اما حاجي فيروز روحوضي، نوکر سياهپوستي به نام مبارک دارد. مبارک صورت خود را سياه مي کند و لباس سرخ مي پوشد و کلاه سرخ بر سر مي نهد و شعرهاي آهنگين مي خواند و مي رقصد. مبارک، غلام آفريقايي حاجي است و به همين علت صورتش سياه است و با لهجه ي مخصوص آفريقايي ها صحبت مي کند. مبارک بسيار شبيه به”حاجي فيروز” نوروزي است. بنابراين مي توان اين فرضيه را مطرح کرد که”حاجي فيروزي” که در نوروز بيرون مي آيد، در حقيقت”سياهِ حاجي فيروز” است، يعني همان مبارک است که از روي تخته ي روي حوض ها به صحنه ي خاکي کوچه ها آمده است .
در اين جا، اين سوال پيش مي آيد که چرا به نوکرِ حاجي، حاجي مي گوييم؟ چرا در چند روز مانده به نوروز، نوکر جاي ارباب را مي گيرد؟ چرا سالي سيصد و شصت روز، ارباب به جاي خود و نوکر به جاي خود است، اما در اين پنج روز آخر سال همه چيز به هم مي ريزد و نوکر جاي ارباب را مي گيرد